Eva Rouwmaat (consultant bij The Next School) houdt zich bezig met het analyseren en verwerken van data voor het onderwijs. In opdracht van coördinator Jorian Waleson van de Erasmus Universiteit Rotterdam lichtte ze de cijfers door van eerstejaars studenten en bracht ze in verband met hun eindcijfers in het voortgezet onderwijs.

Wat voor soort verbanden hebben jullie onderzocht?
Eva: “We hebben onderzocht welke eindcijfers studenten haalden in het voortgezet onderwijs, welke studies ze kozen en of ze hun BSA (Bindend StudieAdvies) en hun bachelor halen. Hiermee willen we scholen meer inzicht geven in het belang van de verschillende vakken bij de profiel- en studiekeuzes van hun leerlingen.”

Jullie hebben onder meer de keuze voor wiskunde A/C of B/D met elkaar vergeleken. Voor het gemak spreken we hier verder over wiskunde A of B. Wat viel op?
Eva: “Bij de studies fiscale economie en bedrijfseconomie zien we dat de kans op het halen van je BSA fors groter is als je wiskunde B hebt gedaan of als een goed cijfer voor wiskunde A hebt. Bij econometrie heb je duidelijk het meest aan wiskunde B, maar dat is dan ook een hele wiskundige studie. Met een 6 voor wiskunde A econometrie gaan studeren, dat is een lastig verhaal.”
Jorian: “Met wiskunde A kun je prima een economische studie doen. Maar heb je ook wiskunde B, dan is de kans nog groter dat jij je economiediploma prima haalt. Bij bedrijfseconomie haalt 35 procent de BSA met een 6 voor wiskunde A op zijn eindlijst, terwijl 73 procent van de studenten met een 8 voor wiskunde A de BSA haalt. De mensen met wiskunde B scoren hierbij een flink stuk hoger.
Je kunt het ook anders zien: het halen van hoge cijfers in het voortgezet onderwijs is een indicatie of je een goede student bent. Als het je op de middelbare school goed afgaat, zegt dat ook iets over daarna.”

Wat betekenen deze resultaten voor het profieladvies aan leerlingen?
Jorian: “Bij twijfel wordt bijna altijd wiskunde B geadviseerd als de beste keuze, want dan kun je daarna met je vervolgopleidingen nog alle kanten op.
In ons onderzoek zien we dat dit niet altijd effect heeft op studiesucces. Bij de meeste studies waar wiskunde B niet verplicht is, scheelt de keuze van wiskunde A of B maar een paar procent bij het uiteindelijke studiesucces. Soms hebben leerlingen drie jaar lang echt hun best moeten doen op dit vak, terwijl het in de vervolgstudie niet zoveel uitmaakt. Dan is het de vraag of je wel zoveel druk moet leggen op leerlingen. Bij het grootste deel van de opleidingen is wiskunde B niet nodig.”
Eva: “We zien dat duidelijk bij de studie Geneeskunde, waarbij wiskunde B heel weinig verschil uitmaakt bij het studiesucces. Als je niet goed bent in wiskunde B maar je bent wel heel gemotiveerd om arts te worden, dan is dat laatste veel belangrijker.”

Wanneer is het wél slim om wiskunde B te kiezen?
Jorian: “Mogelijk wil je wel een andere bèta-studie doen als je niet geselecteerd wordt voor geneeskunde. Bij die bèta-studie kan wel wiskunde-B verplicht zijn. Dan is het slim om daarmee alvast rekening te houden bij je profielkeuze.
Laat leerlingen dus nadenken over de richting als geheel. En stel dat jouw eerste keuze het niet wordt, wat is dan je plan-B? En is het dan logisch dat je daar wiskunde B voor nodig hebt? Kies niet uit veiligheid een vak of profiel dat te hoog gegrepen is.
Wil je de technische kant op of weet je het nog echt niet? Dan is wiskunde B een prima keuze. Maar twijfel je tussen economie en een sociale opleiding, dan kun je het prima af met wiskunde A, al zul je bij de studie economie er wel je best voor moeten doen.”

Wat is het effect van het examenvak economie op het studiesucces?
Eva: “Dat blijkt bij veel studies weinig uit te maken. Als je een economische studie wil doen, is je eindcijfer voor wiskunde veel belangrijker dan je cijfer voor economie.”

Wat is jullie nog meer opgevallen in dit onderzoek?
Jorian: “We zien dat leerlingen vaak voor veiligheid kiezen, ook als het profiel niet goed bij ze past. Dat is zonde van de tijd en moeite, want de profielkeuze is echt niet bepalend voor de rest van je leven. Veel studenten kiezen later toch een andere master. Of ze gaan een vak bijspijkeren om toch een bepaalde opleiding te kunnen doen. Laten we de lading van de profielkeuze eraf halen, want er is nog van alles mogelijk.”
Eva: “Het is best geruststellend voor leerlingen dat ze zich niet per se door wiskunde B hoeven te worstelen als dat vak ze niet goed ligt. Met wiskunde A kun je ook economie gaan studeren.”

Jullie hebben ook naar de eindcijfers van Engels gekeken en de relatie met studiesucces. Wat kwam daar naar voren?
Jorian: “Leerlingen met een 6 voor Engels twijfelen vaak over een studie waar ze veel literatuur in het Engels moeten lezen. Kunnen ze die studie wel aan als ze niet zo sterk zijn in die taal?
Het antwoord is: jazeker. Uit ons onderzoek blijkt dat het cijfer voor Engels weinig effect heeft op de kans om je studie te halen, ook al moet je veel Engelstalige literatuur doornemen. Een student met een 6 heeft ongeveer evenveel kans als een student met een 8 om de studie te halen. Til er niet te zwaar aan, is ons advies. Je vindt je weg wel.”
Eva: “De studies International Business Administration en Liberal Arts & Sciences zijn bijvoorbeeld helemaal Engelstalig. Toch maakt het ook bij deze studies helemaal niet uit of je op de middelbare school wel goed was in Engels. Fijn om te weten.”

Meer informatie: 

• The Next School kan voor individuele scholen inzichtelijk maken wat de studieresultaten zijn van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Kijk op https://www.thenextschool.nl
• Een gegevensrapportage over oud-leerlingen voor jouw school aanvragen: https://www.eur.nl/onderwijs/services-voor-scholen/gegevensterugkoppeling-oud-scholieren
• Wil je meer weten over wiskunde in de aansluiting vo-ho neem dan contact op met de werkgroepcoördinator Marion Schiffers, mschiffers@codarts.nl
• Ook interessant: de promotievideo BE om leerlingen te informeren over het belang van het kiezen van het vak bedrijfseconomie voor een economische hbo-opleiding