In je examenjaar ben je als scholier met veel verschillende dingen bezig. Je bereidt je niet alleen voor op je examens, maar denkt ook na over je vervolgopleiding en hoe je dat combineert met alles wat er in het examenjaar speelt. Welke richting kies je en hoe vind je je weg tussen de vele mogelijkheden?

In deze serie volgen we leerlingen van verschillende scholen uit de regio Rotterdam/Drechtlanden in hun overgangsjaar. In deze aflevering komen 5 scholieren van mytylschool De Brug in Rotterdam aan het woord. Cas (midden), Guanming (rechts) en Indra (uiterst rechts) zullen de havo dit schooljaar afsluiten; Roy en Ilse (beiden links op de foto) hebben een gespreid traject.

De overstap van havo naar een vervolgstudie voelt voor de scholieren van mytylschool De Brug in Rotterdam als een grote sprong in het diepe. “Het komt schokkend dichtbij”, zegt Guanming op de vraag hoe hij deze overstap aan het einde van dit schooljaar beleeft. “Voor 1 mei moeten we ons inschrijven.” 

Roy en Ilse hebben zich nog niet erg verdiept in de overstap, want zij hebben een gespreid traject. Cas kijkt er juist naar uit, want hij is wel klaar met zijn huidige school. Indra begrijpt dat gevoel: “Het is spannend, maar ook leuk. En het is een kans om nieuwe vrienden te maken.”

Overstap naar regulier onderwijs
De scholieren van De Brug maken niet alleen een overstap naar een vervolgopleiding, maar ook naar het reguliere onderwijs. Dat gaat gepaard met extra zorgen. Indra wil graag naar het vwo en daarna de universiteit: “Het voelt alsof ik hier opgesloten zit en niemand de deur kan vinden. Maar ik vind het ook spannend, want wat als ik het daar niet red?” 

Roy deelt die zorgen. Hij heeft eerder op een reguliere school gezeten en herinnert zich hoe groot het verschil was met het voortgezet speciaal onderwijs (vso): “De overstap naar regulier gaat een schok worden, dat weet ik nu al.” 

Toch valt op hoe hij ook mogelijkheden ziet en naar passende oplossingen zoekt. “Ik vind journalistiek interessant. De opleiding in Utrecht is te ver weg. Misschien doe ik eerst een jaar informatica en ga dan met mijn propedeuse naar de universiteit in Leiden, want daar kun je ook journalistiek studeren. Daar kun je colleges bovendien onbeperkt terugkijken. Dat is voor mij ideaal, want ik kan niet in één keer de aantekeningen maken.”

Aanpassen als een kameleon
De leerlingen kiezen een kaart met een dier dat hen het meest aanspreekt, wat verrassende inzichten oplevert in de manier waarop ze naar hun toekomst kijken. Roy kiest voor de kameleon: “Die past zich overal aan. Dat zou ik ook willen: meebewegen met de omgeving, en daarna mijn eigen weg kiezen.” 

Cas ziet zichzelf als een vos: “Die doet zijn eigen ding, maar beweegt zich ook met de situatie.” Guanming kiest voor twee dieren, namelijk de vos en de tijger. De vos observeert en kiest zijn weg, maar de tijger gaat er meteen voor. “De balans tussen rustig analyseren om zo je weg te bepalen en ergens meteen vol voor gaan, dat vind ik belangrijk.”

Ilse voelt zich verwant met de wesp: “Mensen zijn vaak bang voor wespen, maar ze kunnen ook rustig op je hand blijven zitten. Ik kan me er juist goed mee vermaken. Maar als een wesp zich aangevallen voelt, steekt hij. Zo ben ik ook: als ik het ergens niet mee eens ben, laat ik dat weten.”

Structuur en duidelijkheid
De scholieren hebben inmiddels verschillende stappen gezet om zich te oriënteren op hun studiekeuze. “Ik heb me kostelijk vermaakt op de open dag”, zegt Cas, die op het hbo geschiedenis wil gaan studeren. “Studentjes die een ideaalbeeld ophangen, daar prik ik makkelijk doorheen.” 

Guanming bezocht een proefstudiedag bij Technische Natuurkunde en vond dat interessant. “Zo leer je wat de studie echt inhoudt. Ik wil een studie waarbij ik mentaal sterk moet zijn, maar met zo min mogelijk fysieke activiteiten.”

Een opleiding moet niet alleen inhoudelijk aantrekkelijk zijn, voor de meesten zijn ook structuur en duidelijkheid cruciaal. “Zonder schema weet ik niet wat ik moet doen”, zegt Guanming. Ilse beaamt dat: “Als ik niet precies weet waar ik aan toe ben, kom ik negen van de tien keer de dag niet door,” vertelt ze. “Ook een vaste contactpersoon zou heel fijn zijn. Iemand die je helpt als er iets is, zonder dat je de hele school moet doorzoeken naar hulp.” 

Indra wil op tijd weten of een les uitvalt en of het huiswerk op Magister komt. “Dat geeft mij rust.” Ze maakt zich ook zorgen over de bereikbaarheid: “Als ik een half uur moet lopen vanaf de bushalte, ben ik bang dat ik te laat kom. Dat geeft stress.”

Ook wil zij zich zo snel mogelijk inschrijven op haar nieuwe school, omdat ze bang is dat er anders geen plek meer is voor haar. Niet voor niets bewondert zij de eekhoorn. “Deze dieren verzamelen nootjes voor later. Dat wil ik ook: vooruitdenken, zodat ik niet voor verrassingen kom te staan.” 

Wereldprestatie
Mentor Marja van der Wel heeft meegeluisterd en probeert de leerlingen gerust te stellen: “Jullie zijn gemotiveerd en hebben unieke talenten. Het is een wereldprestatie dat jullie ondanks alle tegenslag een havodiploma gaan halen. Jullie zijn levenskunstenaars.” 

Toch voelt Indra soms een stigma: “Er wordt vaak gedacht dat wij niet kunnen leren of niet thuishoren op een hogeschool of universiteit.” Ze hoopt op extra tijd bij examens en schrijfhulp: “Ik schrijf onduidelijk en het kost me heel veel energie. Een examen van drie uur gaat me niet lukken.”

Marja moedigt haar aan: “Als je langer over een toets doet, maakt dat je resultaat niet minder waard. Jullie laten zien dat het kan, en dat is een belangrijke boodschap voor anderen.” Ilse is het daarmee eens: “Als je een aap en een olifant laat klimmen, kun je ze niet met elkaar vergelijken. Je kunt ze daarom ook niet op dezelfde manier beoordelen.”